ĐÔI MẮT

ĐÔI MẮT TRẦN GIAN

Hành động của chúng ta không phải chỉ là cử động của bàn tay, đôi chân và thân thể mà còn là ánh mắt, cái nhìn, cái nghe... Đôi mắt là cửa ngõ của tâm hồn, là mảnh vườn tâm thức. Ánh mắt, cái nhìn biểu lộ được tâm tính, tình cảm và suy tư của ta. Có lúc cái nhìn của ta rất là hiền từ như bà mẹ, càng nhìn ngắm càng thương mến, tha thứ và cảm thông. Cái nhìn biểu lộ tình bạn. Có lúc cái nhìn của ta rất là hung dữ như cọp beo. Thỉnh thoảng, cái nhìn lại sắc bén như dao biểu lộ tính bốc đồng, khinh khi, ganh ghét. Đôi khi nó là cái trừng mắt giận dữ. Trong bài 'con mắt còn lại' có những câu:

''...Con mắt còn lại nhìn một thành hai

Nhìn em yêu thương nhìn em thú dữ

Con mắt còn lại ngờ vực tình tôi...

Còn hai con mắt khóc người một con

Còn hai con mắt một con khóc người.

Con mắt còn lại nhìn đời là không

Nhìn em hư vô nhìn em bóng nắng

Con mắt còn lại nhẹ nhàng từ tâm..'' [18]

Con mắt ta có thể là thương yêu. Con mắt ta có thể là thú dữ. Con mắt có thể là nghi ngờ. Con mắt cũng là từ tâm. Do đó cho nên đôi mắt ta nhìn như thế nào để biểu lộ tình bạn, bao dung và độ lượng.
Đôi mắt thương yêu nuôi dưỡng thương yêu, đôi mắt thù hận nuôi dưỡng thù hận. ''Từ nhãn thị chúng sanh'' là lấy con mắt thương yêu để nhìn cuộc đời. Ta nuôi dưỡng tình thương qua đôi mắt dưới mỗi cái nhìn và mỗi ánh mắt. Ta đưa tình thương vào ánh mắt để nhìn như bà mẹ nhìn những đứa con thơ. Ta hãy mỉm cười trong lúc nhìn, thì cái nhìn sẽ thân mật hơn. Không phải chỉ có miệng mới mỉm cười mà đôi mắt cũng có thể mỉm cười được. Đôi mắt mỉm cười thật là dễ thương. Sư thúc Chí Mậu của Lang luôn luôn mỉm cười nên đôi mắt mỉm cười của Người thường tỏa rạng năng lượng hoan hỷ, khoan dung và độ lượng. Mỗi lần về chùa Tổ, Lang cảm thấy sung sướng được nhìn thấy nụ cười dễ thương trên đôi mắt của Người.

'...Bởi vì mắt thấy trời xanh cho nên mắt cũng long lanh màu trời

Bởi vì mắt thấy biển khơi cho nên mắt cũng xa vời đại dương...'' [19]

Nhìn cuộc đời như thế nào thì tâm tư ta cũng thế ấy. Do đó ta hãy chú ý vào đôi mắt để nhận diện cho rõ năng lực thúc đẩy ở đằng sau của nó, thì ta sẽ có cái nhìn dễ thương và trong sáng.

[18] Trịnh Công Sơn
[19] thơ Trụ Vũ

Thạch Lang

CON MẮT MẸ TÔI

khuyết danh

Suốt thời thơ ấu và cả khi lớn lên, lúc nào tôi cũng ghét mẹ tôi. Lý do chính có lẽ vì bà chỉ có một con mắt. Bà là đầu đề để bạn bè trong lớp chế giễu, châm chọc tôi.

Mẹ tôi làm nghề nấu ăn để nuôi tôi ăn học. Một lần bà đến trường để kiếm tôi làm tôi phát ngượng. Sao bà lại có thể làm như thế với tôi? Tôi lơ bà đi, ném cho bà một cái nhìn đầy căm ghét rồi chạy biến. Ngày hôm sau, một trong những đứa bạn học trong lớp la lên: “Ê, tao thấy rồi. Mẹ mày chỉ có một mắt!”.

Tôi xấu hổ chỉ muốn chôn mình xuống đất. Tôi chỉ muốn bà biến mất khỏi cuộc đời tôi. Ngày hôm đó đi học về tôi nói thẳng với bà: “Mẹ chỉ muốn biến con thành trò cười!”.

Mẹ tôi không nói gì. Còn tôi, tôi chẳng để ý gì đến những lời nói đó, vì lúc ấy lòng tôi tràn đầy giận dữ. Tôi chẳng để ý gì đến cảm xúc của mẹ. Tôi chỉ muốn thoát ra khỏi nhà, không còn liên hệ gì với mẹ tôi. Vì thế tôi cố gắng học hành thật chăm chỉ, và sau cùng, tôi có được một học bổng để đi học ở Singapore.

Sau đó, tôi lập gia đình, mua nhà và có mấy đứa con. Vợ tôi là con nhà gia thế, tôi giấu nàng về bà mẹ của mình, chỉ nói mình mồ côi từ nhỏ. Tôi hài lòng với cuộc sống, với vợ con và những tiện nghi vật chất tôi có được ở Singapore. Tôi mua cho mẹ một căn nhà nhỏ, thỉnh thoảng lén vợ gởi một ít tiền về biếu bà, tự nhủ thế là đầy đủ bổn phận. Tôi buộc mẹ không được liên hệ gì với tôi.

Một ngày kia, mẹ bất chợt đến thăm. Nhiều năm rồi bà không gặp tôi, thậm chí bà cũng chưa bao giờ nhìn thấy các cháu. Khi thấy một bà già trông có vẻ lam lũ đứng trước cửa, mấy đứa con tôi có đứa cười nhạo, có đứa hoảng sợ. Tôi vừa giận vừa lo vợ tôi biết chuyên, hét lên: “Sao bà dám đến đây làm con tôi sợ thế? Đi khỏi đây ngay!”. Mẹ tôi chỉ nhỏ nhẹ trả lời “Ồ, xin lỗi, tôi nhầm địa chỉ!” và lặng lẽ quay đi. Tôi không thèm liên lạc với bà trong suốt một thời gian dài. Hồi nhỏ, mẹ đã làm con bị chúng bạn trêu chọc nhục nhã, bây giờ mẹ còn định phá hỏng cuộc sống đang có của con hay sao?

Một hôm, nhận được một lá thư mời họp mặt của trường cũ gởi đến tận nhà, tôi nói dối vợ là phải đi công tác. Sau buổi họp mặt, tôi ghé qua căn nhà của mẹ, vì tò mò hơn là muốn thăm mẹ. Mấy người hàng xóm nói rằng mẹ tôi đã mất vài ngày trước đó và do không có thân nhân, sở an sinh xã hội đã lo mai táng chu đáo.

Tôi không nhỏ được lấy một giọt nước mắt. Họ trao lại cho tôi một lá thư mẹ để lại cho tôi:

“Con yêu quý,

Lúc nào mẹ cũng nghĩ đến con. Mẹ xin lỗi về việc đã dám qua Singapore bất ngờ và làm cho các cháu phải sợ hãi. Mẹ rất vui khi nghe nói con sắp về trường tham dự buổi họp mặt, nhưng mẹ sợ mẹ không bước nổi ra khỏi giường để đến đó nhìn con. Mẹ ân hận vì đã làm con xấu hổ với bạn bè trong suốt thời gian con đi học ở đây.

Con biết không, hồi con còn nhỏ xíu, con bị tai nạn và hỏng mất một bên mắt. Mẹ không thể ngồi yên nhìn con lớn lên mà chỉ có một mắt, nên mẹ đã cho con con mắt của mẹ. Mẹ đã bán tất cả những gì mẹ có để bác sĩ có thể thay mắt cho con, nhưng chưa bao giờ mẹ hối hận về việc đó. Mẹ rất hãnh diện vì con đã nên người, và mẹ kiêu hãnh vì những gì mẹ đã làm được cho con. Con đã nhìn thấy cả một thế giới mới, bằng con mắt của mẹ, thay cho mẹ..

Mẹ yêu con lắm,

Mẹ của con...".